Ô nhiễm tại Cát Bà đang ở ngưỡng nào?
Một nhóm chuyên gia của Viện Tài nguyên và Môi trường biển, trong quá trình khảo sát, nghiên cứu đã cho hay, một số khu vực trên đảo như: Chợ Cát Bà, cảng cá Cát Bà đã có dấu hiệu ô nhiễm không khí cục bộ khi bụi lơ lửng tăng 11,3 lần vào mùa hè, do sự gia tăng các phương tiện giao thông trên đảo.
Đáng chú ý, một số khu vực khác ven đảo Cát Bà, thuộc vùng đệm và vùng chuyển tiếp của Khu dự trữ sinh quyển thế giới, như: Vạn Bội, Hang Cả, Bến Bèo hiện đã bị ô nhiễm dầu mỡ. Trầm tích bãi triều Phù Long cũng đã bị ô nhiễm Cu, Hg, 4,4'DDD và có nguy cơ ô nhiễm cả Zn và Dieldrin.
Theo dự báo của cơ quan chức năng ở Cát Bà, đến năm 2010, dân số toàn đảo sẽ vào khoảng hơn 15 vạn, kéo theo đó sẽ làm tăng lượng rác và nước thải, gây ô nhiễm lên 1,2 lần.
Đến năm 2020, dân số toàn đảo đạt khoảng hơn 20,4 vạn người, làm tăng lượng rác và nước thải, gây ô nhiễm lên 1,6 lần. Hoạt động du lịch với lượng khách dự báo lên tới 1,9 triệu lượt, cũng sẽ làm tăng lượng chất thải từ khách du lịch gấp 6 lần so với hiện nay. Tương tự, lượng chất thải rắn phát sinh trên đảo khoảng 19.600m3.
Dự kiến, đến năm 2010, lượng chất thải rắn tăng 1,18 lần và đến năm 2020 tăng 2,51 lần. Hiện, bãi rác Đồng Trong đã quá tải. Trông vào khu xử lý rác tổng hợp Áng Chà Chà được xây dựng năm nay, thì với lượng rác thải được dự báo như vậy, cũng sẽ quá tải vào năm 2020.
Chưa kể, chỉ riêng về sức chứa du lịch, theo tính toán, Cát Bà có thể tiếp nhận khoảng 1,6 triệu khách/năm. Tuy nhiên, chỉ với hơn 900.000 lượt khách từ đầu năm đến nay, Cát Bà cũng đã có dấu hiệu quá tải, bởi mật độ khách tập trung cao vào mùa du lịch.
Tóm lại, để phát triển bền vững ở quần đảo xinh đẹp này, theo các nhà khoa học, vấn đề bức thiết và cốt lõi hiện nay, là phải khảo sát, đánh giá được khả năng tiếp nhận chất thải của đảo Cát Bà cũng như khả năng tự làm sạch của vùng biển nơi đây, từ đó tìm ra những giải pháp tối ưu để khắc phục ô nhiễm.
Nhóm "thuốc" nào trị trúng ô nhiễm ở Cát Bà?
Như đã nói ở trên, ô nhiễm ở đảo Cát Bà thực sự không còn là vấn đề nhỏ để đủng đỉnh chờ ngày một, ngày hai mới khắc phục, mà là vấn đề bức thiết, cần sớm chung tay "vào cuộc" để giải quyết. Theo nhóm các chuyên gia về môi trường ở Viện Tài nguyên và Môi trường (Viện KH&CN Việt Nam) thì các giải pháp cấp thiết, cần tập trung vào 6 vấn đề cụ thể, đó là: Quy hoạch, công nghệ, chính sách, tổ chức quản lý, đầu tư và tuyên truyền.
Đối với vấn đề quy hoạch: Vùng phát triển thủy sản, phát triển đô thị cần được các cơ quan hữu trách thực hiện đảm bảo hợp lý, phù hợp với sức tải môi trường của từng khu vực. Đặc biệt, không nên phát triển đô thị trong thị trấn Cát Bà vì vụng Cát Bà đã quá tải. Đồng thời, cũng không nên phát triển nuôi trồng thuỷ sản trong vụng Cát Bà và khu Bến Bèo, mà nên tập trung vào các thủy vực thuộc Lan Hạ, Cạp Gù…
Cùng với đó, cần đầu tư thích đáng cho KHCN trong xây dựng nhà máy xử lý nước và rác thải. Thực hiện quan trắc chất lượng môi trường thường xuyên, xây dựng cơ sở dữ liệu về tài nguyên môi trường, kinh tế - xã hội cho toàn đảo. Xây dựng phương án ứng cứu sự cố tràn dầu và hoá chất.
Về thể chế chính sách, cần xây dựng và hoàn thiện các quy chế bảo vệ môi trường riêng cho đảo Cát Bà, nhất là Khu dự trữ sinh quyển. Xây dựng các quy định về việc áp dụng công nghệ xử lý nước thải, giám sát các nguồn thải.
Xây dựng cảng biển phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường, khuyến khích mọi người cùng tham gia bảo vệ môi trường. Trong nhóm giải pháp về tổ chức và quản lý, cần đào tạo cán bộ chuyên trách về môi trường. Tăng cường vai trò các cơ quan, tổ chức bảo vệ môi trường. Thực hiện quản lý và giám sát việc nuôi trồng thuỷ sản chứ không để bung ra tự phát như hiện nay.
Ngoài ra, cần thiết đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng về việc phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường bền vững
Các hoạt động Lễ hội 1-4 năm nay chính thức bắt đầu, lượng khách đến Cát Bà đang tăng từng ngày. Yêu cầu bảo đảm chất lượng dịch vụ khu du lịch Cát Bà trong dịp này cũng như mùa du lịch hè 2009 được nhiều người quan tâm. Vấn đề trên đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các khách sạn, nhà nghỉ và hệ thống dịch vụ liên quan.
Đa dạng loại hình dịch vụ
Lượng khách đến tham quan Cát Bà những năm gần đây ngày càng tăng, bởi cảnh đẹp rừng núi hoang sơ độc đáochung quanh là biển xanh mênh mông. Không khí vùng biển đảo trong lành với vịnh Lan Hạ liền kề Hạ Long, những dãy núi đá vôi trùng điệp xanh màu cây cỏ xen kẽ những bãi cát vàng. Hệ thống hang động trên các đảo, tạo cho Cát Bà vẻ huyền bí như: động Quân Y, Trung Trang, Thiên Long, Đá Hoa...
Vườn Quốc gia Cát Bà với hệ động, thực vật phong phú, lưu giữ những nguồn gen động thực vật quý hiếm như loài Voọc đầu trắng chỉ có ở Cát Bà, cây kim giao... Cát Bà phù hợp với nhiều loại hình du lịch hấp dẫn như tắm biển, vui chơi giải trí, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, thể thao mạo hiểm, tham quan rừng biển, du lịch văn hoá...
Cùng với du lịch khám phá rừng, biển, hang động, huyện Cát Hải còn phát triển mạng lưới du lịch cộng đồng, ở các xã Gia Luận, Việt Hải, Trân Châu, Xuân Đám… với việc thành lập các ban quản lý du lịch cộng đồng, khai thác hiệu quả thế mạnh du lịch nhân dân, góp phần đa dạng dịch vụ và sản phẩm du lịch của khu du lịch Cát Bà. Đây cũng là yếu tố tăng số ngày lưu trú của khách du lịch mỗi khi đến Cát Bà tham quan, nghỉ dưỡng, đồng thời hứa hẹn lượng khách du lịch trở lại nhiều hơn sau mỗi lần đến đây.
Anh M. Kei-li, du khách Ô-xtrây-li-a sau chuyến thăm làng Việt Hải, cho biết: “Đây là lần thứ 2 tôi quay lại Cát Bà tham quan, nhưng khác lần trước chỉ có vợ chồng tôi đến đây, lần này có thêm nhiều người nữa bởi họ mới biết Cát Bà qua lời kể của chúng tôi. Mọi người trong đoàn đều có ý định trở lại Cát Bà vì chưa đủ thời gian khám phá hết vẻ đẹp huyền bí của khu dự trữ sinh quyển thế giới này”.
Hiện, Cát Bà có 108 khách sạn, nhà nghỉ với gần 2.000 phòng, trong đó có 14 khách sạn từ “2 sao” trở lên. Các cơ sở lưu trú quan tâm nâng cao chất lượng phục vụ, vì đây là yếu tố quan trọng thu hút khách du lịch. Nhiều cơ sở mở thêm nhà hàng, dịch vụ vui chơi giải trí và các dịch vụ tắm hơi, vật lý trị liệu, quán bar… như khách sạn Các Hoàng Tử, Hướng Dương, Holiday View, Sunrise Resort (Cát Cò 3), Cát Cò 1… |
Sau một ngày thăm vịnh Lan Hạ hay khám phá vẻ đẹp thiên nhiên của Vườn quốc gia Cát Bà, buổi tối du khách thả bộ tham quan vẻ đẹp lung linh của Tùng Vụng, đồng thời có thể chọn mua quà lưu niệm cho người thân tại khu vực quảng trường 1-4 với nhiều sản phẩm đặc thù vùng biển Cát Bà được chế tác từ ngọc trai, vỏ ốc biển. Các cửa hàng bày bán sản phẩm rừng biển nơi đây như mật ong, mực khô, rượu cá ngựa, nước mắm Cát Hải, tu hài, bọ ngựa biển (tôm típ)…
Mục tiêu đón 1 triệu khách/năm
Phát huy lợi thế từ du lịch, thu hút ngày càng đông du khách đến Cát Bà, huyện Cát Hải coi trọng tuyên truyền, quảng bá danh lam thắng cảnh thông qua các kênh thông tin đại chúng. Huyện đẩy mạnh công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư vào Cát Bà đáp ứng nhu cầu dịch vụ, phục vụ phát triển du lịch.
Hệ thống cơ sở vật chất và các loại hình dịch vụ ở Cát Bà cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ lễ hội 1-4 và mùa du lịch hè 2009. Thành phố, huyện đảo tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư nâng cấp và xây mới cơ sở, dịch vụdu lịch ở Cát Bà như dự án khu nghỉ dưỡng, du lịch cao cấp Resort Cát Cò 2 khởi công xây dựng vào dịp lễ hội; dự án sân golf 9 lỗ ở Xuân Đám; khu nghỉ dưỡng và suối khoáng nóng Xuân Đám; khu đô thị du lịch Cái Giá…
Mục tiêu mỗi năm Cát Bà đón hơn 1 triệu khách/năm hoàn toàn có thể đạt được, thậm chí lượng khách còn lớn hơn thế nếu các nhà quản lý du lịch cũng như các đơn vị có quan điểm và cách làm du lịch mang tính chuyên nghiệp theo hướng bài bản, hiện đại. |
Huyện đảo và thành phố có những chính sách phù hợp với đặc thù huyện đảo, thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp đầu tư các dự án phát triển du lịch, trong đó chú trọng đến các dự án phát triển du lịch dịch vụ cao cấp, như Hòn ngọc Việt của Nha Trang hay các khu resort ở Múi Né, Phan Thiết hay khu du lịch Phu-khet (Thái Lan)… Bên cạnh đó, việc nâng cấp, mở rộng hệ thống giao thông thuỷ bộ cũng như dịch vụ vận tải du lịch như cáp treo, xe điện, tàu cao cấp thăm vịnh, thậm chí máy bay trực thăng loại nhỏ là rất cần thiết.
Những loại hình này đáp ứng nhu cầu của khách du lịch cao cấp, có mức chi tiêu lớn, đem lại nguồn thu hơn hẳn cách làm dịch vụ du lịch như hiện nay. Mặt khác, công tác đào tạo, nâng cao tay nghề đội ngũ hướng dẫn viên, lễ tân, nhân viên buồng phòng, phục vụ bàn, lái xe… cần được chuẩn hoá, bồi dưỡng thường xuyên, hướng tới cung cách, thái độ phục vụ lịch sự, văn minh, hiếu khách theo hướng chuyên nghiệp.
Du lịch Cát Bà ngày càng phát triển cùng với sự đầu tư và hoàn thiện các loại hình dịch vụ, xây dựng Cát Bà thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, xứng đáng là trọng điểm du lịch quốc gia và quốc tế.